https://www.google.pl/search?q=magisterium+kościoła+wobec+ewolucji&client=opera&hs=q7X&ei=7qtAXPfACvHDrgT5u4GgCw&start=10&sa=N&ved=0ahUKEwj378v7nPXfAhXxoYsKHfldALQQ8tMDCGg&biw=1240&bih=883
/.../- autora biblijnego nie interesuje pochodzenie gatunków (nie podejmuje refleksji czy ludzkość pochodzi od
jednej pary), ale natura człowieka, sens i cel jego życia, a szczególnie jego zależności od Boga;
- użyte w II opisie słowo: ‘adam może oznaczać pojedynczego człowieka lub grupę ludzi;/.../
-
----------------------------------------------------------
Cykliczne spotkanie biblijne – rok 2009/2010
Czy Bóg stworzył człowieka? Biblijny opis stworzenia człowieka
I opis: Rdz 1, 26-31; II opis: Rdz 2, 4b-7. 18-251. Ogólne wiadomości o tekście
- oba opisy dotyczą stworzenia świata, ale każdy z nich opisuje inny świat, choć myśli w nich zawarte są
podobne;
- różnice dotyczą nie tylko kolejności stworzenia, ale tez głównej myśli teologicznej, która mu towarzyszy;
I opis:
- znów pojawia się słowo „Bara” stworzył, zarezerwowane w Biblii dla działania Boga;
- podkreśla wyższość człowieka w hierarchii stworzonych bytów;
- podobieństwo człowieka do Boga przejawia się m.in. w wolności – wolnej woli oraz rozumie, przede
wszystkim jednak coś w naszym rozumieniu podobieństwa ojca i syna, przekazującego życie i
otrzymującego je;
- człowiek przez swoje działanie ma kontynuować – rozwijać działanie stwórcze Boga: podnosić poziom
kultury i moralny społeczeństwa;
- człowiek jest zdolny do przekazywania życia, rozwoju przez potomstwo (mężczyzna i kobieta – dzielą tę samą
ludzką naturę, a różnią się tylko cechami płciowymi, które dopełniają się w małżeństwie i rodzinie, jako
podstawowej wspólnocie ludzkiej);
- godność ludzka wynikająca ze stworzenia jest podstawą właściwie rozumianych praw człowieka –
każdego!!!;
II opis:
- opis stworzenia człowieka w drugim opisie zawiera wiele podobieństw do innych ludów Starożytnego
Bliskiego Wschodu i ich wierzeń: obfitość wody, drzewo życia i wiedzy (o tym szerzej na spotkaniu –
06.03.2010);
- w drugim opisie Bóg najwięcej czasu poświęca stworzeniu człowieka: występuje jako garncarz (to też element
podobny do wierzeń mezopotamskich);
- człowiek: ‘adam zostaje ulepiony z prochu ziemi (niekiedy też określenie glina): ‘adamah ale zostaje też
obdarzony tchnieniem życia neszamah (element obecny w wierzeniach ludów Międzyrzecza i delty Nilu) –
wskazanie na kruchość ludzkiego życia i przemijania (liturgia pogrzebu, Środa Popielcowa i posypanie
popiołem);
- oprócz stworzenia mężczyzny (w I opisie od razu mężczyzna i kobieta) Bóg lepi zwierzęta, ale one nie mogą
być odpowiednim partnerem dla człowieka, dlatego mężczyzna: isz (hebr.) otrzymuje pomoc kobietę: iszszę
(hebr.), która powstaje jako jedyne dzieło Boga nie z prochu ziemi lecz z żyjącego już człowieka (Biblia ks.
Jakuba Wujka oddała to jako „mąż” i „mężyna”);
- być może nawiązanie do stworzenia kobiety z żebra mężczyzny, które znajdowało się blisko jego serca,
stanowi pewną starą baśń ludową – oznacza to, że Bóg uczynił kobietę tak samo ludzką, jak Adama z
intelektem i wolą;
2. Prawda o człowieku w kontekście obu tekstów
a) człowiek ze swej natury jest zależny od Stwórcy (Bóg-Garncarz i człowiek Jego wytwór – II opis);
b) Bóg mówi „uczyńmy” – to stworzenie będzie przewyższać wszelkie dotychczasowe działania (I opis);
c) w człowieku odbija się podobieństwo Boga, ale Stwórca może zniszczyć stworzenie (wytwór Garncarza –
opis II);
d) człowiek został stworzony na „obraz i podobieństwo Boga” – panuje z woli Boga nad światem (I opis);
e) ten obraz objawia się w cielesności: kobieta i mężczyzna – seksualność jest darem Boga, a nie tylko
elementem rozróżniającym oraz duchowości: podejmowanie decyzji (I opis);
f) człowiek jest stworzony z prochu ziemi – ma wspólny element ze światem w swoim kruchym ciele (II opis);
g) człowiek jest obdarzony tchnieniem życia – życie jest darem Boga, a człowiek ma Jego oddech (II opis);
3. Przesłanie teologiczne tekstu
I opis:
- stworzenie człowieka wprowadza w opis stworzenie element nieprzewidywalności, gdyż człowiek został
obdarzony wolnością: w Boża Wszechmoc zostaje wpisana ludzka wolność – problem pogodzenia dwóch
podmiotów działania: Boga i człowieka;
- Bóg nadaje światu porządek i sens absolutny, a działanie człowieka wprowadza element względności;
- panowanie, o którym mówi tekst biblijny, oznacza rządzenie nimi w zastępstwie Boga;
- słowa „uczyńmy” w liczbie mnogiej wskazują, że Bóg zmierza po stworzeniu świata do najważniejszego
swojego zamysłu, który będzie realizował;
II opis:
- opis stworzenia człowieka z prochu ziemi (gliny) i tchnienie w jego nozdrza tchnienia życia ma charakter
bardzo intymny i mistyczny: Bóg stworzył świat słowem, a człowieka dotykiem;
- człowiek zostaje obdarzony Bożym tchnieniem (tchnienie w znaczeniu takiego, jak rozpala się ogień) i dla
niego Bóg stwarza Eden, co znaczy rajski ogród lub rozkosz (szerzej na spotkaniu 06.03.2010);
- w drugim opisie zakończenie to wskazanie na teologiczne wyjaśnienie małżeństwa jako naturalnego związku
kobiety i mężczyzny (kobieta stanowi innego człowieka, ale bliskiego, z którym można dzielić się życiem);
- innym ważnym elementem jest to, że człowiek nadaje zwierzętom imiona: oswaja świat, co wg Biblii oznacza
objęcie nad nimi władzy i troskę o nie – odkrywa cel swego istnienia;
- dwie przestrzenie: wertykalna – biskie przykazanie i horyzontalna – figury drzew w Ogrodzie Eden;
4. Tekst biblijny a teoria ewolucji
- w Polsce problem w sposób szczególny został zaprezentowany jesienią 2006 roku w kontekście wypowiedzi o
teorii ewolucji, kreacjonizmu i inteligentnego projektu;
- oświadczenie katolickich wykładowców filozofii przyrody – m.in. prof. Michał Heller i ks. abp Józef
Życiński;
- powołanie na przemówienie Jana Pawła II z 18.10.1996 roku do Papieskiej Akademii Nauk: nie ma konfliktu
między ewolucyjna teorią powstania człowieka a biblijnym i chrześcijańskim pojmowaniem opisu
stworzenia: nauczanie biblijne i nauk ścisłych uzupełniają się a nie wykluczają w pełnym poszukiwaniu
prawdy;
- Jan Paweł II katecheza o „Stworzycielu: Bogu Trójjedynym” z 5.03.1986 roku:
1. struktura stworzenia jest logiczno-ikoniczna: obdarowanie z miłości;
2. Poprzez stworzenie, szczególnie człowieka, urzeczywistnia się plan zbawienia;
3. Świat stworzony nosi w sobie ślady Trójcy – od czasu Ojców Kościoła;
- Ks. prof. Henryk Seweryniak, Współczesny ewolucjonizm a wiara w stworzenie:
1. Teoria ewolucji i teologia stworzenia są komplementarne lecz odpowiadają na inne pytania;
2. Ewolucja to poszukiwanie czegoś co się przekształca i rozwija;
3. Stworzenie to wyjaśnienie po co jest to co się przekształca i rozwija;
4. Tekst biblijny o stworzeniu odwołuje się do przyczynowości Bożej: stworzenie możliwych
warunków;
5. Świat nie jest rzeczywistością anonimowego działania, ale rzeczywistością darowaną;
6. Bóg ciągle daje życie światu i pociąga go ku sobie – prowadzi stworzenie do pełni;
7. Ewolucjonizm materialistyczny mówi o ciągu przypadków.
- J. F. Haught, Odpowiedzi na 101 pytań o Boga i ewolucję:
1. Przyrodnicy sceptycy uważają, że nie da się pogodzić ewolucji z wiarą;
2. Bóg wciąż działa w świecie poprzez prawa, jakie nim rządzą z jego woli;
3. Bóg szanuje wolność świata i nie wskazuje jednej ograniczonej drogi;
4. Bóg jest dawcą obietnic, które dopiero się spełnią w całej pełni na końcu czasów;
5. Teoria ewolucji pozwala na działanie Boga spojrzeć w aspekcie kosmicznym-szerokim;
6. Łaska Boża czyni świat bardziej, a nie mniej autonomicznym (Karl Rahner);
5. Trudności w tekście
- autora biblijnego nie interesuje pochodzenie gatunków (nie podejmuje refleksji czy ludzkość pochodzi od
jednej pary), ale natura człowieka, sens i cel jego życia, a szczególnie jego zależności od Boga;
- użyte w II opisie słowo: ‘adam może oznaczać pojedynczego człowieka lub grupę ludzi;
TYLKO JEDNA EWA!
- skoro była jedna para ludzi, to skąd potomkowie ich synów skoro nie ma wzmianki o jakiejś dziewczynce?;
- zresztą nawet, gdyby mieli oni także córki, to jak poradzić sobie z problemem kazirodztwa, które Biblia
potępia?;
- lepszym rozwiązaniem dla wytłumaczenia poligenizm: ludzkość pochodzi od wielu par istot ludzkich, które
na pewnym etapie swojego istnienia zostały „uczłowieczone” przez Boga, który stworzył w każdym
nieśmiertelną duszę;
- powstaje jednak problem grzechu pierworodnego – zatem tylko jedna para zgrzeszyła?;
- wtedy inni nie byliby tym grzechem obciążeni: Papież Paweł VI – nie wyklucza badań naukowych na temat
poligenizmu jeśli w dostateczny sposób wytłumaczą prawdę o grzechu pierworodnym (mogąca znaleźć
zastosowanie na nauce chrześcijańskiej), ale stoi na stanowisku monogenizmu;
- genetyce amerykańscy przeprowadzili badani na mitochondriach, gdyż ta część materiału genetycznego jest
przekazywana z pokolenia na pokolenie w linii żeńskiej i niezwykle rzadko ulega zmianom – okazało się, że
istnieje ogromne podobieństwo w tym materiale u ludzi różnych ras, a drobne różnice wyjaśniają warunki
życia, jakie poszczególne rasy prowadziły;
- wnioskiem tych badań była tzw. „mitochondrialna Ewa”, od której pochodził cała ludzkość – nie jest to
naukowe potwierdzenie tekstu biblijnego ale pewnym światłem pomocnym w jego odczytywaniu
6. Odwołania do tekstów z Bliskiego Wschodu w biblijnym opisie stworzenia człowieka
ENUMA ELISZ:
- z krwi zabitego Boga Kingu, który był dowódcą wojsk bogini Tiamat, bóg Ea stworzył ludzi – mieli oddawać
cześć bogom i im służyć.
SUMERYJSKIE:
- asyriolog George Smith (szerzej o nim przy grzechu pierwszych ludzi) miał znaleźć tabliczkę klinową ze
słowami pouczenia Adama i Ewy przez Boga, ale ona okazała się zbiorem ogólnych pouczeń
mądrościowych, które wtedy krążyły po Bliskim Wschodzie powszechnie.
EPOS O GILGAMESZU:
- bogini Aruru ulepiła człowieka z gliny i nadała mu imię Enkidu.
